ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: ΠΛΑΙΣΙΟ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΩΝ
Νέο Σχολείο και Πρόγραμμα Σπουδών: Κεντρικές Επιδιώξεις
Το υπό διαμόρφωση κείμενο βασικών αρχών και προσανατολισμών του ΠΣ φιλοδοξεί να λειτουργήσει, μέσω των θεσμών, ως εργαλείο ρύθμισης της δυναμικής της Ελληνικής Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης –Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο και Γυμνάσιο– στις κατευθύνσεις του Νέου Σχολείου όπως τις όρισε η Πολιτεία. Επιγραμματικά, τα νέα ΠΣ καλούνται να υπηρετήσουν ένα σχολείο Ολοήμερο, Καινοτόμο, Αειφόρο, Ενταξιακό και Ψηφιακό.
Oι τρόποι με τους οποίους το ΠΣ επιχειρεί να στηρίξει το Νέο Σχολείο χαρακτηρίζονται από:
· Την καθιέρωση και ενίσχυση της καινοτομίας και δημιουργικότητας σε όλα τα επίπεδα της ανάπτυξής του.
· Την έμφαση στις διαδικασίες εφαρμογής του ΠΣ με την αξιοποίηση της πιλοτικής του εφαρμογής
· Την εστίαση σε μορφωτικούς στόχους/ικανότητες, οι οποίοι αποτελούν κατευθυντήριους σκοπούς του ΠΣ, και επομένως διατρέχουν όλα τα διδακτικά/μαθησιακά πεδία και αντικείμενα.
· Την έμφαση στη διασύνδεση και επικοινωνία των διδακτικών/μαθησιακών αντικειμένων και στις θεμελιώδεις ιδέες/έννοιες και διαδικασίες
· Την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την «Σχολική και Κοινωνική Ζωή» με σχετικές θεματικές ενότητες, τη σύνδεση με τις τοπικές κοινότητες και την καλλιέργεια ικανοτήτων με οριζόντια και κάθετη σύνδεση με τα μαθησιακά αντικείμενα.
· Την εγκάρσια διάχυση των ιδεών της προστασίας του περιβάλλοντος, της αειφορίας και. και του πολιτισμού.
· Την προώθηση της παιδαγωγικής της διαφοροποίησης στη διδασκαλία-μάθηση και την έμφαση στην αξιολόγηση για τη ανατροφοδότηση και βελτίωση της μάθησης
· Την προώθηση της ψηφιακής επικοινωνίας σε ισορροπία με τις κλασικές μορφές «προφορικότητας» και «εγγραματισμού».
· Την οργάνωση των διδακτικών-μαθησιακών αντικειμένων σε ευρύτερα μαθησιακά-διδακτικά πεδία και την ενίσχυση της αυτονομίας-ευελιξίας της σχολικής μονάδας στη διαχείριση του ωρολογίου προγράμματος
Φιλοδοξία του ΠΣ, μέσα από την εφαρμογή του, είναι τα σχολεία να αναπτύσσονται σε ζωντανούς οργανισμούς μάθησης, σε ελκυστικά περιβάλλοντα και σε δημιουργικές κοινότητες εκπαιδευτικών-μαθητών και γονέων. Το ΠΣ του Νέου Σχολείου, δεν περιλαμβάνει μόνο συγκεκριμένους στόχους και διαδικασίες που μπορούν να αξιοποιηθούν στη εκπαιδευτική πράξη, αλλά επιδιώκει να αποτελέσει μια γέφυρα ανάμεσα στους κεντρικούς/κατευθυντήριους σκοπούς και την εκπαιδευτική πράξη. Για το λόγο αυτό στα προγράμματα δίνεται έμφαση στην αλληλεπίδραση μαθητών-εκπαιδευτικών και μάθησης.
Επιδίωξη είναι τα Προγράμματα Σπουδών να χαρακτηρίζονται απο σαφήνεια στους στόχους, να είναι περιεκτικά και εύχρηστα, ανοικτά στις συνεχείς εξελίξεις, συνεχώς ανανεούμενα και ευέλικτα ώστε να αναπροσαρμόζονται στις ανάγκες των μαθητών, και στη χρήση πολλαπλών πηγών. Τα προγράμματα θα παρέχουν διαδικασίες και εργαλεία για την αξιοποίηση στην καθημερινή πρακτική της διδασκαλίας-μάθησης
Η παρουσίαση του ΠΣ που ακολουθεί, περιλαμβάνει μια σύντομη αναφορά στην πολιτική/ κοινωνική ανάλυση που επιβάλλει τη συγκεκριμένη μορφή του Νέου Σχολείου, δίνοντας έμφαση στις αλλαγές που πρέπει να υλοποιηθούν. Με βάση την ανάλυση αυτή θα δικαιολογήσει μια σειρά από αξίες και γενικούς στόχους που θα επιδιώκει η Ελληνική Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Θα δομήσει, στη συνέχεια, μια σειρά από περιεχόμενα, διδακτικές διαδικασίες, σχολικές δραστηριότητες κ.ά., που μπορούν να εξυπηρετήσουν τις αξίες και τους γενικούς στόχους, λαμβάνοντας υπόψη όσα η θεωρία μας διδάσκει για την ανάπτυξη των παιδιών και την κοινωνική δυναμική του Σχολείου. Και τέλος θα προσδιορίσει αιτιολογημένα διαδικασίες αξιολόγησης που θα στηρίζουν αξίες, στόχους, προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα, μέσω των εκπαιδευτικών, την ανατροφοδότηση και ανανέωση του ίδιου του ΠΣ, καθώς και τη στήριξη και επαγγελματική αναβάθμιση των λειτουργών που θα το υλοποιήσουν.
Εισαγωγή
Τους σκοπούς της Υποχρεωτικής εκπαίδευσης τους περιγράφει ο Νόμος 1566/85 και τους εξειδικεύουν, προσαρμόζοντάς τους στις σημερινές συνθήκες, τα πρόσφατα κείμενα του ΥπΠΔΒΜΘ για το Νέο Σχολείο.
Με βάση τα παραπάνω το ΠΣ επιχειρεί να στηρίξει ένα Νέο Σχολείο:
· Ολοήμερο. Με δεδομένο ότι οι ανάγκες που επιβάλλουν το Ολοήμερο Σχολείο έχουν κοινωνική βάση, το ΠΣ θα πρέπει να φροντίσει τη βιωσιμότητα ενός ολοήμερου προγράμματος εγκαθιστώντας στο σχολικό χώρο δραστηριότητες και σχέσεις που θα κάνουν τη ζωή των μαθητών και των εκπαιδευτικών ενδιαφέρουσα, δημιουργική και ευχάριστη. Με δεδομένη την ποικιλία που επιβάλλουν οι ατομικές διαφορές, τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών, το ΠΣ θα πρέπει να περιλαμβάνει σε όλα του τα βήματα διαφοροποιημένες προσεγγίσεις (διδασκαλίας, μάθησης, αξιολόγησης, δραστηριοτήτων κ.λπ.), που ενώ θα συνδέονται με διαφορετικά ενδιαφέροντα, θα υπηρετούν, ταυτόχρονα, τους ίδιους σκοπούς και θα προωθούν τις ίδιες αξίες.
· Καινοτόμο: με δεδομένο ότι οι ανάγκες που επιβάλλουν την προώθηση της καινοτομίας προέρχονται από το γεγονός των ταχύτατων κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών κλπ μεταβολών, το ΠΣ θα πρέπει να στηρίζει την καινοτομία τόσο σε επίπεδο εκπαιδευτικών διαδικασιών (να εμποδίζει τη γήρανση του εκπαιδευτικού συστήματος) όσο και σε επίπεδο δημιουργικότητας των μαθητών και των εκπαιδευτικών τους (να προωθεί με κάθε τρόπο τη δημιουργικότητα και στη μάθηση και στη διδασκαλία). Η συγκεκριμένη διάσταση του ΠΣ βρίσκεται σε συμφωνία με τη διάσταση της διαφοροποίησης (που προαναφέρθηκε). Και εδώ, αξίες και γενικοί σκοποί θα πρέπει να παραμένουν στο επίκεντρο και να προσανατολίζουν την καινοτομία.
· Αειφόρο: με δεδομένο ότι το χαρακτηριστικό της αειφορίας επιβάλλεται από τα τρέχοντα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα και συνδέεται με ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης, το ΠΣ πρέπει αφενός να διαχειριστεί τις ιδέες της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης, με την προώθηση περιεχομένων και δραστηριοτήτων που θα διασώσουν συγκεκριμένες απειλές και προοπτικές από τον διαφαινόμενο κίνδυνο της μετατροπής τους σε θεωρητικά στερεότυπα και αφετέρου να διαχύσει τις ίδιες ιδέες σε όλα τα μαθησιακά-διδακτικά αντικείμενα (μιας και όλα τα σχετικά γνωστικά πεδία αλλά και οι καθημερινές δραστηριότητες συνδέονται με αυτές).
· Ενταξιακό: με δεδομένο ότι το χαρακτηριστικό αυτό επιβάλλεται αφενός από τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και αφετέρου από τη γενικότερη αρχή ότι η εκπαίδευση απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και δεν υποσκελίζει κανένα από τα παιδιά της, το ΠΣ πρέπει να φροντίσει σε όλα τα επίπεδα της ανάπτυξής του να αντιμετωπίσει τις διακρίσεις, τις αναπηρίες, τα προσωπικά μαθησιακά προβλήματα αλλά και τα διαφορετικά μαθησιακά προφίλ των μαθητών, ενεργητικά και όχι αμυντικά. Την κατεύθυνση αυτή εξυπηρετούν τόσο οι διαφοροποιημένες διδακτικές-μαθησιακές και αξιολογικές πρακτικές, όσο και η καθιέρωση της εκπαιδευτικής καινοτομίας και της δημιουργικότητας.
· Ψηφιακό: με δεδομένο ότι το χαρακτηριστικό αυτό επιβάλλεται από την καθιέρωση των νέων τεχνολογιών στην πρώτη γραμμή της επικοινωνίας, το ΠΣ θα πρέπει να καλλιεργήσει και να χρησιμοποιήσει στο έπακρο αυτή τη μορφή της «νέας προφορικότητας» χωρίς να υποβαθμίσει ταυτόχρονα τη χρήση και την αξία της κλασικής «εγγραμματοσύνης». Το ΠΣ θα φροντίσει με ιδιαίτερη έμφαση αυτή την ισορροπία: ισορροπία ανάμεσα στα κείμενα ως μέσα (ψηφιακά κείμενα ή υπερκείμενα, δεδομένα, πληροφορίες κλπ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, τροποποιηθούν, συνδυαστούν…) και τα κείμενα ως φορείς της συλλογικής μνήμης (κείμενα αναφοράς που είτε σε ψηφιακή μορφή είτε σε μορφή βιβλίων διαβάζονται, χρησιμοποιούνται αλλά δεν τροποποιούνται από τους μαθητές-χρήστες τους, οι οποίοι και θα πρέπει να μάθουν να αναφέρονται στους δημιουργούς τους).
Συνολικά, και με βάση τα παραπάνω, οι τρόποι με τους οποίους το ΠΣ επιχειρεί να στηρίξει το Νέο Σχολείο συναρθρώνονται:
· Στη προώθηση της διαφοροποίησης στη διδασκαλία-μάθηση και αξιολόγηση.
· Στην καθιέρωση και ενίσχυση της καινοτομίας και δημιουργικότητας σε όλα τα επίπεδα της ανάπτυξής του.
· Στην εγκάρσια διάχυση των ιδεών της αειφορίας και της προστασίας του περιβάλλοντος.
· Στην προώθηση της ψηφιακής επικοινωνίας σε ισορροπία με τις κλασικές μορφές «προφορικότητας» και «εγγραμματοσύνης».
Πέρα όμως από τα παραπάνω που σηματοδοτούν αλλαγές, το ΠΣ θα πρέπει να διαχειριστεί αρμονικά και το γεγονός ότι στην Ελλάδα σήμερα διαθέτουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα με μακρά και ισχυρή παράδοση, που καθοδηγείται από ένα πρόσφατο ΠΣ, το οποίο έχει επιχειρήσει να εισαγάγει και να καθιερώσει καινοτομίες όπως η διαθεματική προσέγγιση των μαθησιακών-διδακτικών αντικειμένων (οργανωμένη στη βάση κομβικών εννοιών), η ευέλικτη ζώνη κλπ. Συγκεκριμένα, θεωρούμε ότι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της Ελληνικής εκπαιδευτικής παράδοσης, που δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε, αποτελεί η ισχυρή θεσμική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών διαδικασιών. Το χαρακτηριστικό αυτό φαίνεται να αποδυναμώνει τις καινοτομίες του τρέχοντος ΠΣ (π.χ. την ανοιχτή και συστηματική λειτουργία της ευέλικτης ζώνης). Φαίνεται επίσης ότι διαμορφώνει ένα μάλλον δύσκολο υπόβαθρο για τις αλλαγές που προωθεί το Νέο Σχολείο: τη διαφοροποίηση στη διδασκαλία και την αξιολόγηση, την καινοτομία στη μάθηση και τη διδασκαλία, την λογική ψηφιακής πρόσβασης στις πηγές κ.ο.κ.
Επομένως, οι μηχανισμοί μέσω των οποίων το συγκεκριμένο ΠΣ θα επιχειρήσει να προωθήσει τις αλλαγές θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τόσο την ανάγκη της ομαλής μετάβασης, όσο και την εμπειρία της προηγούμενης τουλάχιστον μεταβολής.
Με βάση τις παραπάνω δεσμεύσεις επιχειρούμε μια πρώτη συνολική αποτύπωση των βασικών χαρακτηριστικών του ΠΣ για το Νέο Σχολείο που θα διέπουν…
ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΜΕΓΑΛΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ… ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ ΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ: http://www.alfavita.gr/artro.php?id=27609
ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ σχολική χρονιά θα εφαρµοστούν νέα αναλυτικά προγράµµατα σπουδών στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Η αρχή θα γίνει πιλοτικά σε 110 – 130 Δηµοτικά και Γυµνάσια τον Σεπτέµβριο του 2011 και τη σχολική χρονιά 2012/13 θα γενικευτούν σεόλα τα σχολεία. Οι αλλαγές αυτές θα αφορούν νέους τρόπους διδασκαλίας και χειρισµού της διδακτέας ύλης, ενώ δεν προβλέπονται νέα βιβλία.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ. Φέτος δεν θα γίνουν νέες κρίσεις Προϊστάµενων Διευθύνσεων και Γραφείων, ενώ αντίθετα θα γίνουν κρίσεις – επιλογές Σχολικών Συµβούλων Πρωτοβάθµιας καιΔευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης.
Για την πλήρωση µε επιλογή 300 θέσεων Σχολικών Συµβούλων Δηµοτικής Εκπαίδευσης και70 θέσεων Σχολικών ΣυµβούλωνΠροσχολικής Αγωγής έχουν υποβληθεί 1.143 αιτήσεις δασκάλων και 158 νηπιαγωγών. Παράλληλα το επόµενο χρονικό διάστηµα αναµένεται να προκηρυχθούν περίπου 10.000
θέσεις διευθυντών σχολικών µονάδων Πρωτοβάθµιας και Δευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης. Το υπουργείο θα ανακοινώσει τα σχετικά όταν θα έχει ξεκαθαριστεί το τοπίο µε τις καταργήσεις – συνενώσεις – ιδρύσεις σχολικών µονάδων. Ωστόσο, στο σχέδιο νόµου που έχει καταρτίσει το υπουργείοΠαιδείας για την «αναδιοργάνωση τωνπεριφερειακών υπηρεσιών της εκπαίδευσης» αποδυναµώνεται ο ρόλοςτου Συλλόγου Διδασκόντων, πουείναι συλλογικό όργανο, και αρµοδιότητές του µεταφέρονται στον διευθυντή, που έχει πλέον αναβαθµισµένο και κυρίαρχο ρόλο καθώς επιφορτίζεται και πολλές από τις αρµοδιότητες των Γραφείων Εκπαίδευσης τα οποία καταργούνται.
Ο ρόλος του ΣυλλόγουΔιδασκόντων υποβαθµίζεται αφού περιορίζεται στο να προτείνει. Ετσι, η ευθύνη µιας απόφασης ενός συλλογικού οργάνου, όπως είναι ο Σύλλογος Διδασκόντων, µεταφέρεται σεατοµικό επίπεδο, δηλαδή στην κρίση του διευθυντή.
Ανάµεσα στα άλλα οι νέοι διευθυντές σχολικών µονάδων θα µετέχουν στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών του σχολείου και θα είναι υπεύθυνοι, σε συνεργασία µε τα στελέχη Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, για την κατάρτιση προγραµµάτων ενδοσχολικής επιµόρφωσης.
Παράλληλα θα έχουν την ευθύνη για την οργάνωση των διαδικασιών αυτοαξιολόγησης της σχολικής µονάδας και της ηλεκτρονικής ενηµέρωσης των ατοµικών υπηρεσιακών φακέλων των εκπαιδευτικών και των οικονοµικών δεδοµένων, και των στοιχείων της αυτοαξιολόγησης.Εκτός αυτών θα είναι οι πειθαρχικοί προϊστάµενοι για το προσωπικό της σχολικής µονάδας και µπορούν να τους επιβάλουν έγγραφη επίπληξη, καθώς και την πειθαρχική ποινήτου προστίµου µέχριτο ένα έκτοτων µηνιαίων αποδοχών.
Το σχέδιο νόµου
Αποδυναµώνεται ο ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων και αναβαθµίζεται ο ρόλος του διευθυντή που επιφορτίζεται µε πολλές από τις αρµοδιότητες των Γραφείων Εκπαίδευσης τα οποία καταργούνται.
Το επόµενο διάστηµα αναµένεται να προκηρυχθούν 10.000 θέσεις διευθυντών σε Πρωτοβάθµια και Δευτεροβάθµια Εκπαίδευση
ΠΗΓΗ: http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4624299